Ortodonti Nedir?
Ortodonti, alt ve üst çeneler ile diş çapraşıklıklarının düzeltilmesi ile uğraşan diş hekimliği branşıdır.
Halk arasında daha çok eğri ya da çarpık gelen dişlerin düzeltilmesi olarak bilinse de kapsadığı alan
bunlardan çok daha geniştir. Diş hekimliğinin en eski uzmanlık dalı olan ortodonti bilimi, bu soruların
giderilmesinde günümüzde oldukça önemli bir noktadır.
Çapraşık ve kötü konumlanmış dişlerin estetik görüntüyü etkilemenin yanı sıra temizlenmesi daha zor
olduğu için, dişeti hastalıklara yakalanma ve diş çürüğüne bağlı olarak dişlerin erken kaybedilmesine
neden olabilir.
Ortodontik Problemler Nelerdir?
Ortodontik problemler genel olarak dişsel anomaliler ve iskeletsel yapıya bağlı anomaliler olarak iki
temel yapıda değerlendirilebilir. Dişsel anomaliler arasında çenelerde yeterli yer olmadığı zaman ortaya
çıkan çapraşıklık, üst ön dişlerin alt dişlerin ilerisinde veya gerisinde olması, dişler arasında boşluklar
olması, ön bölgede üst dişlerle alt dişler arasında açıklık olması sayılabilir.
Alt çenenin veya üst çenenin çok önde veya geride olması gibi iskeletsel yapıdaki bozukluklar genellikle
erken dönemlerde aile ve sosyal çevre tarafından kolaylıkla fark edilebilmektedir. Bu iskeletsel
bozuklukların tedavisi erken dönemde, çocukların büyüme ve gelişiminin devam ettiği yaşlarda (8-12)
yapılmalıdır. Dudak damak yarıklı bebeklerin tedavileri, uyku bozukluklarında kullanılan aygıtlar,
eklem tedavileri ve iskeletsel problemlerin erişkin dönemde cerrahi ile düzeltildiği (ortognatik cerrahi)
hazırlık tedavileri de Ortodontik tedavinin alanına girmektedir.
Maloklüzyon, iskeletsel anomali nedir?
Maloklüzyon, alt ve üst çeneye ait olan dişlerin ya da diş kavislerinin birbirleri ile olan anormal ilişkisi
olarak açıklanabilir. İskeletsel anomalilerde ise alt ve üst çene kemiklerinin birbirleri ve baş iskeleti ile
olan ilişkileri bozulmuştur. Ortodonti bu sorunların tedavisi ile uğraşan, diş hekimliğinde bir uzmanlık
dalıdır.
Maloklüzyon oluşturuan sebepler nelerdir?
Çapraşık dişler, estetik görünümü ve kişilerin rahat bir şekilde gülümsemesini engelleyen bir diş
problemidir. Çapraşık diş nedeni ile psikolojik ve özgüven kaybı gibi hem estetik hem de sağlık
açısından çeşitli problemler ortaya çıkabilir. Günümüz teknolojisi ile çapraşık dişlerin tedavisi oldukça
kolay bir yöntemle yapılabilir. Çapraşık diş tedavilerinin süreleri kişinin dişlerindeki çapraşıklık
durumuna ve ağız ve dişlerine uyguladığı bakıma göre değişkenlik göstermektedir. Çapraşık dişler
estetik bir görünüme sahip olmadığı için pek çok kişinin birinci sırada yer alan problemleri arasında yer
almaktadır. Ayrıca çapraşık dişlerin temizliği oldukça zordur. Her ne kadar iyi temizlediğinizi
düşünseniz bile çapraşık dişlerin aralarında kalan yemek kalıntıları diş kayıplarına ve çürüklere neden
olabilir. Kapsamlı bir ağız ve diş muayenesi ve röntgen çekimleri ile ortodontik tedaviye ihtiyacınızın
olup olmadığı ve uygulanacak tedavi yöntemi belirlenebilir. Eğer aşağıdaki durumlar varsa ortodontik
tedaviye ihtiyacınız olabilir.
• Dişlerde çarpıklık ve yamukluk ,
• Gülerken diş etlerinin belli olması ve ayrık çapraşık dişlerin görülmesi ,
• Çene ve diş bağlantısı, çiğneme ve ısırmada esnasında yaşanan problemler ,
• Ağzını kapatmada zorluk çekilmesi ,
• Dişlerin arasında geniş boşluk olması ,
• Konuşurken ve yutkunurken, dili ön dişlerin arasına sokma durumu ,
• Arka dişler kapatıldığında, kesici dişlerin dikey bir biçime birbirleriyle temas ettiğinin görülmesi,
• Süt dişlerinin erken kaybedilmesi
Ortodontik Tedavi Görmemiş Hastalar Hangi Sorunlar İle Karşılaşır?
Amerikan Ortodonti Birliği’nin de bildirdiği gibi ağız sağlığı genel sağlığa açılan bir penceredir.
Ortodontik tedavi, dişlerin düzgün fonksiyon ve estetiğini sağlayarak sağlıklı gülüşler oluşturmaya
yardımcı olmaktadır. Sağlıklı ve güzel bir gülüş hastanın özgüvenini arttırmaktadır. İyi bir kapanış,
ısırma çiğneme ve konuşmayı kolaylaştırır. Çapraşık dişlerin aralarına fırça ulaşamadığı için
temizlenmesi daha zordur, diş minesinin anormal şekilde aşınmasına ve çürüklere neden olabilir.
Ortodontik Tedavi Sırasında Kullanılan Yöntemler Nelerdir?
Ortodontistler yaş, çene bozuklukları, diş boyutlarındaki farklılıklar gibi değişkenlere dayalı olarak tüm
olasılıkları göz önünde bulundurarak kişiye özel tedavi planlaması yapmaktadır. En uygun tedavi
seçeneğini belirleyerek, hasta isteğini de göz önünde bulundurarak ideal yöntem seçilmektedir.
Geleneksel metal ve seramik braketlerle yapılan tedavi, dişlere yapıştırılan ataşmanlar ve arasından
geçen tellerle gerçekleştirilir. Tek başına ortodontik tedavi ile düzelemeyecek olan problemler cerrahiortodonti iş birliği ile düzeltilebilmektedir. Cerrahi operasyondan önce dişler ortodontik olarak çene
kemiği içerisinde ideal yerlerine getirilerek ortodontist ameliyatı yapacak cerrah ile birlikte ideal
ameliyat planını ortaya koyar.
Ortodontik Tedavinin Belirli Bir Yaşı Var Mıdır?
Alt- üst çene ve dişler bebeklikten yetişkinliğe kadar gelişim gösteren dinamik bir ortamdır. Bu nedenle,
çocukların diş teline ihtiyacı olup olmadığını veya gelecekte olacak mı sorusuna bir cevap almak için
mutlaka bir ortodontiste danışılmalıdır. Çocukların ortodontistle ilk tanışma yaşı kalıcı dişlerinin
çıkmaya başladığı 8 yaş civarı olmalıdır. Problemler ne kadar erken yaşta fark edilip düzeltilirse hem
tedavileri daha kolay olur hem de elde edilen sonuçlar daha kalıcı olur. İdeal olarak sabit teller ile
yapılacak tedavilerin başlama yaşı daimi dişlerin hepsinin ağızda yer aldığı 12-13 yaşlarıdır. Yetişkinler
için iskeletsel bir problem yoksa dişler her yaşta braketlerle veya şeffaf apareylerle düzeltilebilir.
Günümüzde birçok yöntem ve teknik ile ortodontik tedavi yapılabilmektedir. Bu yöntemler aynı sonuca
farklı alternatiflerle ulaşmamızı sağlamaktadır. Yöntemi avantajlı hale getirecek ise hekimin tedavi
alternatiflerinin var olan problemlere uygunluğunu ve hasta uyumunu iyi analiz ederek ideal yöntemi
belirlemesidir.
Ortodontik-Çapraşık Diş Tedavisinin Avantajları Nelerdir ?
Ortodontik tedavinin en büyük avantajı sağlıklı ve estetik görünümlü dişlere kavuşmaktır. Çapraşık diş
tedavisi olmayan hastalar, estetik olmayan görünüm nedeniyle hastanın kendisine ve dişlerine olan
güveni azalmaktadır. Bu nedenle rahatça gülümseyememektedir. Çapraşık dişlerin tedavi edilmesi ile
kişinin dişlerinin görüntüsünden memnun olması ile rahatça gülümseyecek ve psikolojik olarak
konuşurken ve gülerken daha rahat hissedecektir. Ayrıca çapraşık dişlerin temizliği oldukça zordur. Her
ne kadar iyi temizlediğinizi düşünseniz bile çapraşık dişlerin aralarında kalan yemek kalıntıları diş
kayıplarına ve çürüklere neden olabilir. Düz bir bölgeyi temizlemek ve diş ipi kullanımı daha kolay
olacaktır. Böylece diş eti hastalıklarını önleyecek ve sağlam dişleri kaybetme riski azaltacaktır. Dişleri
çapraşık olan hastaların tedavi görmesi hem estetik açıdan hem de ağız ve diş sağlığı açısından oldukça
faydalı olmaktadır.